1. PENGELASAN
Mikroorganisma dikelaskan kepada 5 Kumpulan iaitu bakteria, kulat, virus, protozoa dan alga. Setiap Kumpulan mikroorganisma ini mempunyai bentuk, saiz, cara pembiakan, nutrisi(cara pemakanan) dan habitat(tempat tinggal) yang agak berbeza. Bakteria boleh berbentuk kokus(macam bola ping pong), rod(macam sosej), spirilium(macam spring) dan vibrio(macam simbol koma (,)). Virus tidak mempunyai bentuk tertentu dan boleh membentuk hablur.
Kesemua mikroorganisma membiak secara asek iaitu pembelahan dedua ataupun pertunasan. Yis adalah mikroorganisma dari kumpulan kulat yang boleh membiak secara pertunasan.
Mikroorganisma mendapatkan nutrisi melalui 3 cara iaitu :-
- Saprofit - menyerap makanan dari benda yang reput.
- Parasit - menyerap makanan dari benda hidup (haiwan & tumbuhan).
- Autotrofit - membina makanan sendiri.
Kebanyakan bakteria, kulat, protozoa hidup secara saprofit manakala virus hidup secara parasit. Alga adalah autotrofit. Air kolam yang berwarna hijau menunjukkan adanya pertumbuhan alga didalamnya. Dari segi saiz pula mikroorganisma yang paling besar ialah protozoa manakala yang terkecil ialah virus. Bakteria hidup di mana-mana, protozoa boleh hidup dalam kolam dan kulat pula di atas roti basah virus seperti HIV(penyebab AIDS) hidup dalam badan manusia.
2. FAKTOR YANG MEMPENGARUHI AKTIVITI
Aktiviti mikroorganisma dipengaruhi oleh faktor suhu, kelembapan, nutrien, cahaya dan pH. mikroorganisma suka tumbuh pada suhu 37oC (suhu badan). Sebab itulah kita sering sakit. Saintis mendapati mikroorganisma tidak aktif dalam kedaan sejuk. Pada keadaan yang panas ia akan mati. Sebab itulah makanan yang disimpan dalam peti sejuk boleh disimpan lama kerana mikroorganisma di dalamnya tidak berpeluang membiak. Human being are smart :-).
Mikroorganisma memerlukan kelembapan yang tinggi untuk hidup. Contohnya kulat suka pada kulit yang lembap. Seperti manusia, mikroorganisma memerlukan nutrien untuk hidup. Ia sukakan bahan yang mengandungi kanji dan protein yang tinggi. Tidak seperti tumbuhan, mikroorganisma tidak sukakan cahaya malah sesetengah mikroorganisma senang mati apabila terkena cahaya matahari. Bila kita menjemur pakaian, sebenarnya kita juga menghapuskan mikroorganisma :-).
3. FAEDAH MIKROORGANISMA KEPADA KITA
Mikroorganisma memainkan peranan yang penting kepada kehidupan kita. Ia menolong kita (a)mencerna makanan, (b) mereput hasil buangan dan (c) menyumbang kepada bidang perubatan, pertanian dan perindustrian.
Setengah bakteria memilih usus manusia untuk hidup. Pada masa yang sama ia menolong dalam pencernaan dengan memecahkan zat-zat makanan supaya zat ini boleh diserap oleh usus kita.
Kebanyakan jenis bakteria dan kulat menolong kita mereputkan bahan buangan seperti sampah sarap. Hasil pereputan ini menjadi baja yang akan diserap semula oleh tumbuhan.
Dalam bidang perubatan pula sesetengah jenis kulat digunakan untuk membuat antibiotik(ubat). Antibiotik boleh membunuh bakteria dan menyembuhkan penyakit. Walaupun halus, bakteria menolong para petani menyuburkan tanah.
Yis merupakan sejenis kulat yang sangat penting. Ia digunakan untuk membuat roti. Dalam proses membuat roti, yis itu menggunakan kanji dalam tepung untuk tumbuh Pada masa yang sama ia menghasilkan gas karbon dioksida. Gas ini yang menyebabkan roti itu kembang dan mempunyai rasa yang enak.
4. MIKROORGANISMA JUGA BERBAHAYA !
Kita hendaklah sedar bahawa mikroorganisma boleh menyebabkan penyakit serta merosakkan makanan kita.
Jadual berikut menunjukkan beberapa jenis penyakit yang disebabkan oleh mikroorganisma.
KUMPULAN MIKRORGANISMA | PENYAKIT | GEJALA (TANDA-TANDA) |
Bakteria | tibi (batuk kering) | batuk berpanjangan,
|
Bakteria | taun | cirit birit dan muntah |
Protozoa | malaria | demam berpanjangan |
Virus | AIDS | selalu sakit |
Kulat | Kurap | kulit gatal-gatal |
Penyakit ini boleh merebak melalui beberapa cara. Tibi merupakan penyakit yang merebak melalui titisan cecair yang tersembur semasa pesakit batuk atau bersin. Mikroorganisma yang terdapat dalam tisisan cecair ini akan memasuki sistem pernafasan mangsa dan menyerangnya.
Taun pula merebak melalui air yang tercemar. Bakteria penyebab taun hidup dalam tinja(tahi) pesakit. Apabila pesakit "melepas"
Malaria ialah sejenis penyakit yang disebabkan oleh protozoa yang di bawa oleh vektor nyamuk. Protozoa ini dipindahkan kepada mangsa lain apabila dia digigit nyamuk itu.
HIV dipindahkan ke seseorang melalui sentuhan. Apabila seseorang melakukan seks rambang dengan pembawa HIV maka dia akan dijangkiti virus yang berbahaya itu. HIV setersnya menyebabkan mangsa mengidap AIDS. Kurap juga merupakan sejenis penyakit yang di sebabkan sentuhan. ini berlaku apabila seseorang berkongsi pakaian.
5. MENCEGAH DAN MERAWAT PENYAKIT
Bagaimana kita boleh mencegah penyakit ini???
Secara umumnya terdapat 3 cara mencegah penyakit iaitu :-
CARA PENCEGAHAN | APA YANG DILAKUKAN | CONTOH PENYAKIT YANG DICEGAH |
KAWALAN "VEKTOR" | Vektor seperti lalat dan nyamuk dihapuskan dengan racun serangga atau menggunakan ubat jentik-jentik untuk menghapuskan larva. | Denggi dan Malaria |
PENSTERILAN | Botol susu didihkan, alat pembedahan didedahkan sinar ultraviolet, penggunaan autoklaf. | Tibi, Taun, AIDS |
Suntikan vaksin | Tibi, Polio dan Batuk kokol. |
Tibi boleh dicegah apabila kita menghindari tempat yang tidak mempunyai pengudaraan yang baik seperti panggung wayang. Apabila seseorang terkena Tibi, pesakit boleh dirawat dengan suntikan antibiotik.
Taun boleh dicegah dengan memasak air minuman. Bakteria penyebab taun mati apabila terkena haba tinggi. Penyakit taun juga boleh dirawat dengan menggunakan antibiotik.
Malaria boleh dicegah dengan mengawal vektor nyamuk. Tempat pembiakan nyamuk seperti air bertakung dalam tin hendaklah dimusnahkan. Malaria boleh diubat dengan ubat kuinin (sangat pahit ubat ini tau !!!!).
HIV boleh dicegah jika kita tidak melakukan seks rambang. Pada masa kini AIDS tidak boleh diubati.
Penggunaan antibiotik dalam mengubati penyakit adalah sangat penting. Bahan yang boleh membunuh mikroorganisma ini merupakan penemuan yang sangat dihargai manusia. Namun penggunaan antibiotik hendaklah diawasi. Penggunaan tidak mengikut preskripsi(sukatan doktor) boleh menyebabkan mikroorganisma menjadi 'alah'(tahan).
6. ANUGERAH TUHAN
Sesungguhnya kehadiran mikroorganisma di dunia ini adalah sungguh menakjubkan. Ia adalah anugerah Tuhan yang sangat istimewa. Ia membantu manusia mereputkan bahan buangan. Oleh kerana bahan yang diuraikan akan dikitarkan semula ke alam maka mikroorganisma memainkan peranan yang penting demi mencapai keseimbangan alam sekitar.
Pada masa yang sama kita hendaklah berhati-hati apabila menjalankan eksperimen yang melibatkan mikroorganisma supaya ia tidak memasuki badan kita. Langkah berjaga-jaga termasuklah sentiasa membasuh tangan dan tidak menyentuh "kultur".
No comments:
Post a Comment